Jedan od najvažnijih faktora koji utiču na kvalitet života u seoskim sredinama jeste ostvarivanje prava na zdravlje. Stanovnici sela, iako izloženi većim zdravstvenim rizicima od gradskog stanovništva, često imaju ograničen pristup zdravstvu, a i ne vode dovoljno računa o svom zdravlju.
Možda vas zanima
Zbog relativno slabo razvijene saobraćajne infrastrukture njima su manje dostupne usluge koje pruža primarna zdravstvena zaštita. Pored toga korišćenje usluga zdravstvenog sistema ograničeno je i nedovoljno razvijenim navikama seokog stanovništva, iako su njihove potrebe za zdravstvenim uslugama često veće nego kod stanovnika u gradovima.
Te potrebe proističu iz teškog fizičkog rada, najčešće dužeg od osam časova, zatim rada u nepovoljnim klimatskim uslovima, kao i izloženosti pesticidima, biološkim štetnostima i ultravioletnom zračenju. Pri tome treba imati u vidu da se rad u poljoprivredi često odvija bez osnovnih uslova za održavanje lične higijene. Povećana potreba za korišćenjem mogućnosti koje pruža zdravstveni sistem povezana je i sa obavljanjem niza opasnih poslova koji su često uzročnici ovreda na radu.
Život na selu karakteriše i život u velikim domaćinstvima koji uključuje više generacija te samim tim i stvara mogućnosti za međugeneracijske sukobe. Kako na selu nisu jasne granice između životne i radne sredine, porodični odnosi se prepliću sa osnosima na radu što može imati negativne efekte na pshičko zdravlje. Kao poseban problem u seoskoj sredini izdvaja se rad dece, naročito u pojedinim područjima u kojima postoji praksa uključivanja dece u poljoprivredne procese pri kojima su izložena istim štetnostima i opasnostima kao i odrasli članovi porodice.
Na rešavanju problema zdrvalja seoskog stanovništva često su se angažovale lokalne samouprave ali kako nije bilo koordinacije njihovih aktivnosti sa aktivnostima na republičkom nivou mnoge kvalitetne inicijative su ugašene.
Zbog značaja koje ima zdravlje seoskog stanovništva u narednom periodu bi trebalo oformiti telo koje će koordinirati multi-sektorske i lokalne aktivnosti. Na taj način bi se primeri dobre prakse podržali i stvorile mogućnosti za njihovu primenu i u drugim područjima. Posebno značajnu ulogu u tomprocesu ima unapređenje zdravstveno vaspitnog rada kojim bi se pospešilo korišćenje usluga zdravstvenog sistema.
Autor: Petar Bulat, Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet i Institut za medicinu rada Srbije
Komentari