Opšti podaci o opštini Bujanovac
Bujanovac, administrativni, kulturni i privredni centar istoimene opštine, nalazi se na krajnjem jugu Srbije i teritorijalno pripada Pčinjskom okrugu. Okružuju je opštine Trgovište, Preševo, Kosovska Kamenica, Gnjilane i Vranje, dok se na jugu, u dužini od 13 km, graniči i sa Republikom Makedonijom. Kao teritorijalna jedinica, opština Bujanovac je osnovana 1913. godine i zauzima površinu od 461 kilometra kvadratnog.
Opštinu, pored gradskog naselja Bujanovac, čini još 58 naseljenih mesta, koja su organizovana u 27 mesnih zajednica. Prema podacima popisa iz 2011. godine, na opštinskoj teritoriji živi 18.067 stanovnika, a većinsko stanovništvo je srpske nacionalnosti sa 71,9%, a sledi romsko sa udelom od 25,3% i albansko sa 1,35%.
Naseljena mesta u opštini Bujanovac su: Bujanovac, Baraljevac, Biljača, Bogdanovac, Božinjevac, Borovac, Bratoselce, Breznica, Brnjare, Buštranje, Veliki Trnovac, Vogance, Vrban, Gramada, Dobrosin, Donje Novo Selo, Drežnica, Đorđevac, Žbevac, Žuželjica, Zarbince, Jablanica, Jastrebac, Karadnik, Klenike, Klinovac, Končulj, Košarno, Krševica, Kuštica, Levosoje, Letovica, Lopardince, Lukarce, Lučane, Ljiljance, Mali Trnovac, Muhovac, Negovac, Nesalce, Novo Selo, Oslare, Pretina, Pribovce, Ravno Bučje, Rakovac, Rusce, Samoljica, Sveta Petka, Sebrat, Sejace, Spančevac, Srpska Kuća, Starac, Suharno, Trejak, Turija, Uzovo i Čar.
Istorija Bujanovca
U praistorijsko doba, staro ilirsko pleme Dardanci dominirali su teritorijom današnjeg Bujanovca, a deo Rimskog carstva bio je u antičkom periodu. Nakon Rimljana, našao se pod vlašću Vizantije, a srpski vladari ove krajeve osvajaju u XII veku. 485 godina, od 1427. do 1912. godine, Bujanovac je bio pod vlašću Osmanlija, a narod sa ovog područja bavio se u tom periodu stočarstvom i poljoprivredom. Posebno se ovaj kraj isticao po konoplji i duvanu, a bujanovački užari, lončari, kovači, mutavdžije i opančari, nadaleko su bili čuveni.
Bujanovac, kao centar Opštine, nalazi se između 42°15´ i 42°23´ severne geografske širine i 21°36´ i 21°57´ istočne geografske dužine, na oko 400 m nadmorske visine. Kada je o saobraćajnoj povezanosti Opštine reč, važno je napomenuti da se ona nalazi pored železničke i drumske magistrale na međunarodnom koridoru E-10 koji povezuje Beograd-Skoplje-Solun-Atinu, što Bujanovcu u budućnosti omogućava mnogo bolje uslove za privredni razvoj. Na oko 32 km udaljenosti nalazi se granični prelaz sa Republikom Makedonijom, prelaz Prohor Pčinjski, dok je prelaz Čukarka udaljen 30 km. Blizina tri međunarodna aerodroma, Skoplje – 70 km, Priština – 105 km i Niš – 136 km, znatno doprinose povoljnom položaju Opštine.
Opština Bujanovac smeštena je u kotlini okruženoj pobrđima, te 70% teritorije čini brdsko-planinsko područje, a 30% ravničarsko. Najviši planinski vrhovi su: Kitka (1.295m), Kozjak (1.285m), Sveti Ilija (1.271m) i Rujan (968m). Južna Morava, Moravica, Pčinja, Trnovačka reka, Breznička i Krševačka predstavljaju rečne tokove na ovoj teritoriji, a Opština je bogata i izvorima mineralnih i termalnih voda. Termomineralna voda Bujanovačke Banje – Rakovački izvor ima poseban značaj. Od ukupne teritorije Opštine, šume se prostiru na 16.972 ha ili 37%, a bukva i hrast su dominantni lišćari. Klima u Opštini je umereno kontinentalna.
U opštini Bujanovac, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 5.569 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje pšenicu i krupnik (njih 4.568), a zatim kukuruz za zrno – 3.547 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode krompir – 2.067, papriku – 1.860 i detelinu (1.522).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,93%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 555 gazdinstava uzgaja kombinovano različite ratarske kulture, različitim kombinacijama useva i stoke bavi se njih 694, međutim najviše je onih koji su se specijalizovali za žitarice (999).
Poljoprivredom se u Bujanovcu bavi 13.191 osoba, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Bujanovcu, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 91,14%, dok je udeo žena mnogo manji (8,86%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su žene u većini i ima ih 65,71%.
