Polen ambrozije je jedan od najjačih prirodnih alergena. Sezona polinacije ambrozije traje od kraja jula, pa do kraja septembra. Najveće vrednosti koncentracije polena ambrozije u vazduhu registrovane su u drugoj dekadi augusta i prvoj dekadi septembra. Sezonske alergijske reakcije najčešće su izazvane polenom ambrozije. Evo kako možete lako da je prepoznate.
Možda vas zanima
Polen ambrozije je prisutan u atmosferskom vazduhu svake godine gotovo u istom vremenskom periodu. Koncentracije polena ambrozije u vazduhu koje mogu izazvati alergijske reakcije kod osetljivih osoba u našim uslovima se beleže tokom 6-10 sedmica u sezoni polinacije. Alergijske bolesti su najraširenije hronične bolesti današnjice. Danas, više od 60 miliona Evropljana pati od simptoma alergijskih bolesti. Prisutan je trend povećanja obolevanja bez obzira na rasu, pol, starost i socijalni status.
Kod alergičnih osoba polen ambrozije izaziva niz reakcija kao što su kijanje, kašljanje, suzenje, svrab, crvenilo na koži i slično. Svi ovi simptomi zajedno dovode do alergijskog rinitisa, a u težim slučajevima i alergijske astme. Osobe alergične na polen ambrozije se obrađuju u ambulantama Domova zdravlja i po konstatovanju simptoma alergije upućuju na testiranje testom preko kože.
Ambrozija – jedna od najnepoželjnijih biljaka na našim imanjima!
Po dijagnostifikovanju alergičnosti na polen ambrozije, lečenje se provodi antihistaminicima, kortikosteroidima i sl. Iz godine u godinu broj osoba alergičnih na polen ambrozije je sve veći, a zabrinjavajuće je to što je u tom broju sve više dece alergične na polen ove opasne alergene biljne vrste. U suzbijanju ove opasne korovske i alergene biljne vrste treba se pristupiti integralnom metodom koja podrazumijeva primenu svih odgovarajućih preventivnih, indirektnih i direktnih mera sa ciljem njenog uništavanja.
Širenje ambrozije značajan je ekološki problem, jer oduzima prostor domaćim biljnim vrstama, a pred njom uzmiču i poljoprivredne kulture, stoga je opasna ne samo za zdravlje stanovništva, već i za poljoprivredna područja.
Kako prepoznati ambroziju?
Vrsta Ambrosia artemisiifolia je jednogodišnja zeljasta biljka. Vegetacioni period ambrozije traje 150 – 170 dana, zavisno od ekoloških uslova. U našim uslovima pojavljuje se sredinom aprila, počinje cvetati polovinom jula i cveta obično sve do pojave prvih mrazeva. Ima svoj karakteristični morfološki opis i prepoznaje se prema izgledu korena, stabljike, lista, cveta (muškog i ženskog) i ploda. Koren ambrozije je jak, vretenast, dobro obrastao bočnim korenčićima i lako prodire u zemljište, dajući biljci čvrstoću i mogućnost lakog pristupa vodi i hrani zavisno od podloge. Koren ne prodire duboko, pa je ambrozija sposobna da se ukorjenjuje na vrlo plitkim i zbijenim zemljištima.
Listovi ambrozije su naspramni i perasto deljeni u uske, izdužene, lancetaste režnjeve, pa svojim morfološkim izgledom podsećaju na pelin. Jasna je razlika između lica i naličja lista. Lice je tamnozelene, a naličje sivozelene boje. Ova razlika je uzrokovana različitom maljavosti, epidermis naličja je maljaviji od lica lista.
Stablo je zeljasto, od osnove razgranato i u gornjem delu gradi grm. Boja stabla je zelenkasto siva (u početku vegetacije) do crvenkasta (krajem vegetacije). Gotovo čitavo stablo je obraslo dugim belim dlakama. Na preseku je okruglo i četvorougaono. Visine 1 – 1,5 metar, a na plodnijim zemljištima naraste i preko dva metra.
Cvet ambrozije relativno je sitan. Cvetovi su grupirani u jednopolne cvasti – glavice, koje se formiraju na vršnim delovima stabla i grana te u pazuhu gornjih listova. Ambrozija je jednodomna biljka, to znači da se na istoj biljci nalaze razdvojeni muški i ženski cvetovi, a ponekad se mogu naći i na razdvojenim biljkama. Muški cvetovi su cevasti i sitni okrenuti prema dole, grupisani u poluloptaste cvasti u obliku glavice, bledožute boje.
Prašnici proizvode veliki broj polenovih zrna. Ženski cvetovi su grupisani u jednopolne ženske cvasti, zelenkasto beličaste boje, ispod muških glavica. Mali broj biljaka ambrozije ima samo ženske cvetove, a takve biljke se zovu „ženske biljke“. Oprašivanje je putem vetra (anemohorno).
Plod ambrozije je ahenija, koja se formira u okviru ženskih cvasti. U aheniji se nalazi seme obavijeno čvrstim omotačem, karakterističnog izgleda. Ahenija je najčešće jajastog oblika sa 5 – 7 bodljastih izraštaja. Moguće je poistovetiti seme sa plodom, jer se u prirodi seme nikad ne nalazi samostalno (golo), zbog čega plod (ahenija) ujedno predstavlja i seme. Seme je svetlosmeđe do tamnosmeđe, skoro crne boje, sa izraženim tamnijim prugama ili mrljama.
Tekst je originalno objavljen u magazinu Agro Planeta
Komentari