U našim ekološkim uslovima za vreme oštrih zima voćke su izložene manjoj ili većoj opasnosti od mrazeva i niskih temperatura. Na ove promene različiti delovi biljke drugačije reaguju, najosetljiviji su cvetni pupoljci, a ponegde može doći i do potpunog izmrzavanja.
Možda vas zanima
Voćke su naročito izložene opasnosti od mraza u prelaznim fenofazama iz zimskog mirovanja u vegetaciju ili iz vegetacije u zimsko mirovanje. U ovom periodu često dolazi do delimičnog izmrzavanja tkiva koje ostavlja velike posledice na biljku.
Položaj voćnjaka: Parcele izložene vetru nepovoljne za gajenje voća
Pojedina tkiva nejednako su otporna prema mrazevima. U periodu zimskog mirovanja najotpornije tkivo kod voća je kambijum, a onda mlado drvo, staro drvo, lika, kora i srž. Sa kretanjem vegetacije, tkiva naglo gube svoju otpornost i na osnovu ove pojave može se utvrditi kad su voćke stradale od mraza.
Priče iz poljoprivredne apoteke – krečenje voćnjaka
Pojedini organi voćaka su nejednako osetljivi na zimske temperature. Tako, dok nadzemni organi izdržavaju mrazeve i do -30 stepeni, pa i niže, dotle koren voćaka strada od mrazeva na -9 do -10. Cvetni pupoljci su osetljiviji na mraz od lisnih i drvenih pupoljaka, a cvetovi i zametnuti plodovi stradaju već na temperaturi od -2 do 1.
U toku jačih zima mogu i pod našim uslovima, nastati slabije ili jače povrede tkiva i pojedinih organa voćaka usled mrazeva, koje obično ne dovode u pitanje samo održavanje voćaka. Tako mogu izmrznuti u potpunosti ili delimično, cvetni pupoljci, nedozreli vrhovi mladara, tanje grančice u unutrašnjosti krune, koje su bile jače zasenjene ili grančice jače opterećene rodom predhodne vegetacije.
Saveti: Odaberite dobro mesto i kvalitetne sadnice za podizanje voćnjaka
Usled izmrzavanja mogu se javiti pukotine ili nekrotične pege ili se ova isuši sa jugozapadne strane. Slične promene mogu nastati i na korenu, što je vrlo nepovoljno za održavanje i rodnost voćaka. Mnoge posledice izazvanim niskim temperaturama se mogu izbeći preventivnim merama kao što su pravilan izbor položaja terena, birati sorte koje su otporne na niske temperature, izbor podloge.
Zatim potrebna je i primena agrotehničkih mera koje omogućavaju da se voćke održe u stanju što veće otpornosti na mrazeve. Agrotehničkim merama treba sprečiti prebujan rast letorasta, kasno završavanje vegetacije, jača oštećenja organa uzorkovana štetočinama. Kao efikasnom se pokazala mera krečenje debla i jačih skeletnih grana u jesen. Krečenje voćaka ima prednost, jer u proleće usporava kretanje vegetacije čime se smanjuje i mogućnost stradanja voćaka od kasnih prolećnih mrazeva.
Izvor: Poljoprivredne stručne i savetodavne službe
Autor: Dipl. inž. Snežana Janjić PSSS Užice
Komentari