Godinama unazad izveštava se o velikim pomorima pčela kako u svetu, tako i u našoj zemlji. Ovaj vredni insekt koji ima ključnu ulogu za opstanak čoveka na planeti kao i za očuvanje biodiverziteta i zdrave životne sredine je ugrožen, a kao glavni razlog u većini slučajeva navodi se ljudska aktivnost, odnosno nekontrolisana i neadekvatna upotreba hemijskih sredstava u poljoprivredi. U proteklih pet godina u Vojvodini primetni su veliki pomori ovog najvažnijeg oprašivača među insektima, i u svakom od njih je broj nastradalih pčelinjih društava poražavajuć.
Možda vas zanima
Predsednik Saveza pčelarskih organizacija Vojvodine Radomir Vlačo za naš portal navodi da je na području Vojvodine zabeleženo više trovanja pčela.
„U proteklih pet godina u pomorima pčela u Vojvodini pogođeno je 6159 pčelinjih zajednica. Ako pretpostavimo da u jednoj košnici ima između 30 000 i 50 000 jedinki možete izračunati koliko je to velik broj. Najveći pomori pčela dogodili su se u Kikindi 2015. i 2019. godine, kao i na teritoriji opštine Bačka Topola i Sivca“, ističe Vlačo.
Prema njegovim rečima, u Kikindi i duž rumunske granice prema Sečnju je 2015. godine stradalo preko 3000 pčelinjih društava, dok je broj u ovogodišnjem pomoru iznosio 1668 pčelinjih društava. U okolini Sivca 2018. godine pogođeno je 539 pčelinjih društava, dok je godinu dana ranije u pomoru na teritoriji opštine Bačka Topola broj stradalih pčelinjih zajednica prešao 600. Vlačo osim ovih masovnih pomora izdvaja i pomore koji su ove godine dogodili u Kovačici i Kanjiži gde je stradalo 80, odnosno 78 pčelinjih zajednica.
Saša Čolak, predsednik Udruženja pčelara Kikinde navodi da ako se uzme u obzir činjenica da je u košnicama u periodu pomora 2019. godine bilo od 30 000 do 40 000 pčela i da je prijavljeno stradanje 1668 košnica, može zaključiti da je uginulo najmanje 50 miliona pčela.
„Ukupno je 35 pčelara ove godine prijavilo gubitak, a materijalna šteta je iznosila preko 27 miliona dinara. Oštećeni pčelari su uradili sve što je bilo u njihovoj moći i do poslednjeg trenutka su pokušavali da spasu ono malo pčela što im je ostalo u košnicama“, rekao je Čolak. Prema njegovim navodima pčelari su obavestili i na teren izveli sve nadležne organe i institucije: policiju, veterinarsku inspekciju i nadležne veterinare, fitosanitarnu inspekciju kao i inspekciju za zaštitu životne sredine.
Četiri godine ranije, kikindske pčelare je takođe zadesio veliki pomor u kojem je stradalo 3509 košnica. Pčelinje zajednice su tada izubile pčele izletnice i to na samom početku suncokretove paše.
„S obzirom da je u pitanju bio početak jula kada su pčele na vrhuncu napretka. može se reći da su tad pojedinačno društva izgubila sve izletnice što čini oko 30 000 pčela po jednoj zajednici. Procena je da je tad stradalo preko 100 miliona pčela, ali mlade pčele koje nisu letele su preživele i pčelinja društva su se na kraju koliko – toliko oporavila“, istakao je predsednik kikindskih pčelara.
Prema njegovim rečima, materijalna šteta prouzrokovana pomorom 2015. godine procenjena je na oko 700 000 evra, uključujući i izgubljenu dobit. Analize su pokazale da je u njegovim pčelama koje su stradale u tom pomoru pronađeno 169 vrsta otrova i to sa najmanje pet biljnih vrsta.
„Da nije bilo solidarne pomoći pčelara Srbije, Pokrajine i Republike, veliki broj oštećenih pčelara bi odustao od pčelarstva nakon ponovnog pomora koji se dogodio ove godine, jer osim razočarenja, tu je i materijalni faktor“, rekao je Čolak za naš portal.
U pomoru koji se dogodio na teritoriji Sivca u maju 2018. godine bilo je oštećeno osam pčelara, a broj pogođenih pčelinjih zajednica 539. Tatjana Mrdak, predsednica Pčelarskog društva „Sivac“ ističe da je u tom periodu u svakoj košnici bilo od 45 000 do 50 000 pčela i da je 371 košnica ostala u potpunosti bez ijedne žive jedinke.
„Od samog početka pomora u priču su uključeni Policijska stanica u Sivcu, veterinarska inspekcija i fitosanitarna inspekcija. Službena lica su lično obišli kako moj, tako i sve ostale oštećene pčelinjake u prisustvu vlasnika istih. Upoznavši se sa činjeničnim stanjem su na licu mesta sačinili zapisnike, napravili fotografije, mapirali stajališta pčelinjaka i uzeli uzorke uginulih pčela u cilju daljeg istraživanja i utvrđivanja uzroka uginuća pčela“, rekla je Mrdak, čijih je 114 košnica takođe obuhvaćeno trovanjem.
Prema njenim rečima, u potrazi za biljnom kulturom koja bi mogla biti uzročnik pomora pčela pronalaze parcelu pod zasadom graška i svoju sumnju na tu parcelu iskazali su fitosanitarnoj inspekciji koja je izašla na teren i uzela uzorke pomenute biljne vrste.
Kako Mrdak navodi za naš portal, službena lica i pčelarsko društvo su se obratili Hemijskom fakultetu u Beogradu i Gradskom zavodu za javno zdravlje gde je izvršena analiza u akreditovanoj laboratoriji. Predsednica Pčelarskog društva „Sivac“ ističe da su analize pokazale prisustvo neonikotinoida Tiametoksam u uginulim pčelama ali i u biljci graška. Društvo je u sudskom postupku sa firmom koja je vlasnik parcele pod graškom, i u januaru ih čeka naredno ročište.
U septembru 2017. godine veliki pomor pčela pogodio je 16 pčelara sa teritorije opštine Bačka Topola. Zahvaćene su 672 košnice u selima Njegoševo, Pobeda, Gunaroš i Novo Orahovo, a materijalna šteta je procenjena na više od 13 miliona dinara.
„Na teritoriji tih naseljenih mesta nije preživelo ni jedno pčelinje društvo. Procenu je utvrdila opštinska komisija za procenu štete u saradnji sa našim udruženjem i Savezom pčelarskih organizacije Srbije. Na teren su izašle sve inspekcije, i očekujemo da nadležni objave uzrok pomora pčela i ko je počinitelj istog“, rekao je Mirko Spasojević, predsednik Udruženja pčelara „Bačka Topola“.
Svi navedeni masovni pomori pčela, ali i oni koji su bili manjeg obima naneli su veliku materijalnu štetu vojvođanskim pčelarima i njihovim porodicama. Međutim, šteta koja je naneta planeti koju nastanjujemo je nemerljiva i višestruka. Pčele su zaslužne za oprašivanje biljaka, i od njihove delatnosti zavisi polinacija trećine svetskih useva.
Takođe, ovaj vredni insekt ima važnu funkciju u očuvanju biodiverziteta i značajan je indikator zagađenosti životne sredine. Uloga pčela u pospešivanju poljoprivredne proizvodnje je isto tako veoma bitna jer osim što doprinose kvalitetu roda, utiču na povećanje prinosa.
Komentari