Opšti podaci o Žagubici
Opština Žagubica nalazi se u istočnoj Srbiji, u jugoistočnom delu Braničevskog okruga, kojem i administrativno pripada, i zahvata gornji deo doline Mlave i njenih pritoka. Prirodno je podeljena na dve kotline, pobrđe i planinski obod i prostire se na površini od 760 kilometara kvadratnih.
Gotovo potpuno pripada području Homolja, pa je planinski venci ograničavaju sa svih strana.
Sa prosečno 22 stanovnika na kilometru kvadratnom, ubraja se u najređe naseljene opštine u Srbiji, a prema popisu iz 2011. godine, u njoj živi 12.737 stanovnika. Pored istoimenog sedišta, Opštinu Žagubica čini još 17 naseljenih mesta:
- Bliznak,
- Breznica,
- Vukovac,
- Izvarica,
- Jošanica,
- Krepoljin,
- Krupaja,
- Laznica,
- Lipe,
- Medveđica,
- Milanovac,
- Milatovac,
- Osanica,
- Ribare,
- Selište,
- Sige i
- Suvi Do.
Sa udelom od skoro 71%, Srbi su većinsko stanovništvo, zatim slede Vlasi sa 22%.
Opšti podaci o poljoprivredi u Žagubici
Mnogobrojni i raznovrsni prirodni resursi ovog područja temelj su ovdašnje privrede, te su zastupljeni drvna industrija, rudarstvo i eksploatacija mrkog uglja, mermera i ukrasnog kamena.
Većina stanovništva bavi se poljoprivredom koja im je osnovni izvor prihoda, a stočarstvo, pčelarstvo i gajenje lekovitog bilja, najzastupljenije su poljoprivredne grane.
I poljoprivredno zemljište i šume prostiru se na istom procentu ukupne opštinske teritorije, oko 48%. Kukuruz i pšenica najviše se gaje u Žagubičkoj i Krepoljinsko-krupajskoj kotlini, dok se stočarstvo, ratarstvo i voćarstvo prožimaju na površima i višim terasama.
Istorija Žagubice
Iako su predeli Homolja poslednjih godina veoma malo arheološki istraživani, prema površinskim nalazima, može se registrovati veliki broj arheoloških nalazišta i to iz raznih vremenskih doba. Neka od njih potiču još iz vremena neolita.
Takođe, prema dosadašnjim nalazima, može se reći da je na ovom prostoru bilo mnogo utvrđenja, koja su se isključivo nalazila na istaknutim strateškim mestima, koja su pogodna za nadzor puteva. Najznačajnija među njima nalaze se u Gornjačkoj i Ribarskoj klisuri.
Centar Opštine, naselje Žagubica, nalazi se na 44°11′26” severne geografske širine i 21°47′22” istočne geografske dužine, na oko 500 m nadmorske visine. Od Beograda, Opština je udaljena 170km, od Petrovca, Bora i Majdanpeka 46km, a Despotovca 60km. Svi putni pravci su regionalni.
Žagubička kotlina, sa prosečnom nadmorskom visinom od oko 300 metara, glavni je i središnji deo Opštine, dok Krepoljinsko-krupajska kotlina predstavlja manji i niži deo, sa oko 220 metara nadmorske visine.
Pobrđe se nalazi između kotlina. Žagubička opština je dugačka oko 35km, a široka oko 26km. Ima oblik razvučenog pravougaonika i okružena je planinanma – na severu su Homoljske, na jugu je Beljanica, delovi Kučajskih planina, zajedno sa Crnim vrhom, leže na istoku, dok su vrhovi Gornjačkih planina na zapadu.
Klima je umereno kontinentalna, leta su sa dosta stabilnim vremenom i povremenim padavinama, zime su duge i oštre, dok je promenljivost vremenskih prilika karakteristična za proleće i jesen. Najhladniji mesec u godini je januar sa srednjom prosečnom temperaturom od skoro -2°C, a najtopliji je jul, sa prosečnom temperaturom koja je nešto preko 19°C. Najčešći vetar je košava.
U opštini Žagubica, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 3.145 gazdinstva koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno – njih 2.705, a zatim pšenicu i krupnik – 1.669 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode lucerku – 1.040, detelinu – 945 i krompir (njih 794).
Najveći broj gazdinstava su porodična (98,8%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 689 gazdinstava bavi se mešovitim uzgojem stoke kombinovano, različitim kombinacijama useva i stoke njih 326, dok se kombinovanim uzgojem različitih ratarskih kultura bavi njih 310.
Poljoprivredom se u Žagubici bavi 7.872 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Žagubici, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 79,15%, dok je udeo žena mnogo manji i iznosi 20,85%.
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu prednjače žene sa udelom od 65,57%.
