Opšti podaci o opštini Smederevska Palanka
Opština Smederevska Palanka nalazi se u centralnoj Srbiji, teritorijalno pripada Podunavskom okrugu i zauzima severoistočni deo Šumadije i u slivu je reke Jasenice. Prostire se na površini od 422 kilometra kvadratna, od čega poljoprivredno zemljište čini 82,1% ukupne teritorije, a pod šumom je 1.889 hektara ili 5,5%. Graniči se sa opštinama Velikom Planom na istoku, Smederevom na severu, Topolom na jugozapadu i beogradskom opštinom Mladenovac na zapadu, a sa opštinom Rača na jugu.
Pored centralnog istoimenog naselja, Opštinu čini još 16 naseljenih mesta, a to su: Azanja, Baničina, Bašin, Bačinac, Vodice, Vlaški Do, Glibovac, Grčac, Kusadak, Mala Plana, Mramorac, Pridvorice, Ratari, Selevac, Stojačak i Cerovac. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, na teritoriji Opštine živi 50.284 stanovnika, a većinsko stanovništvo je srpsko sa udelom od 95,4%.
Opšti podaci o poljoprivredi
Istorija Smederevske Palanke
Brojni su arheološki lokaliteti na ovom prostoru koji svedoče o postojanju ljudskih zajednica iz doba ranog neolita, a tragove su ostavile i druge civilizacije koje su obitavale na ovoj teritoriji – Iliri, Tračani, Rimljani, Turci i srpsko stanovništvo koje je za sobom ostavilo brojne manastire. Grad je kroz vekove menjao svoj naziv, u zavisnosti ko je njime vladao. Turci su ga nazvali Hasanpašina Palanka, zatim je bio samo Palanka, da bi u novije vreme dobio naziv Smederevska Palanka. U XV veku ovde se nalazio letnjikovac despota Đurđa Brankovića, grad po imenu Nekudim, za koji se pretpostavlja da ga je izgradio despot Stefan Lazarević. Na ovom prostoru rođen je i poginuo junak iz Prvog srpskog ustanka, Stanoje Glavaš.
Tokom Prvog i Drugog svetskog rata, stanovništvo je učestvovalo u borbama za oslobođenje zemlje, mada nije bilo značajnijih bitaka na ovom prostoru, ali je od strane okupatora streljano dosta partizana, pa čak i jedan nemački vojnik koji je odbio naređenje da puca u goloruko stanovništvo.
Znamenite ličnosti koje su rođene i živele u Opštini: fudbaler Perica Ognjenović, odbojkaš Dejan Bojović, novinar i pisac Dejan Crnomarković, akademski slikar i profesor Zoran Todorović…
Smederevska Palanka, centar Opštine, nalazi se na uzvišenjima rečnih dolina Kubršnice i Jasenice, na 44º21” severne geografske širine i 20º57′ istočne geografske dužine i na nadmorskoj visini od 95-277 metara. Od Beograda je udaljena 70, Mladenovca 41, Požarevca 25 i Velike Plane 12 km. Od Koridora 10 udaljena je 10 km, a sa centralnom Srbijom je dobro povezana regionalnim putevima. Kroz Opštinu prolazi pruga Beograd-Niš, a na Rudinama se nalazi sportski aerodrom.
Opština ima ravničarsko-brežuljkasti teren, kroz koji protiču reke Jasenica, Veliki Lug i Kubršnica, te su na njima stvorena četiri akumulaciona jezera. Ovde postoje izvori mineralne i termomineralne vode, a najpoznatiji izvor je Kiseljak koji je bogat selenom, a eksploatiše se od 1719. godine. Značajna su i nalazišta gline i kamena. Klima je umereno kontinentalna, a čitav kraj je specifičan po umerenoj oblačnosti. Prosek padavina iznosi 636 mm vodenog taloga, relativna vlažnost vazduha je 73,3%, srednja temperatura je 11,4oC, maksimalna izmerena temperatura iznosila je 44,9oC, a minimalna -29,90C. Od vetrova dominantni su severozapadni vetar i košava. Prosečan broj dana sa snežnim padavinama iznosi 31,9. Proleće i jesen su kišoviti, a leto i početak jeseni suvi.
U opštini Smederevska Palanka, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 6.698 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 5.159), a zatim pšenicu i krupnik – 4.839 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode lucerku – 2.140, ječam – 2.085 i detelinu (1.286).
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,81%), a ostalo su pravna lica.
Različitim kombinacijama useva i stoke bavi se ukupno 1.076 gazdinstava, njih 1.089 specijalizovano je za žitarice, a najviše je onih koji se kombinovano bave ratarstvom, svinjama i živinom (1.134).
Poljoprivredom se u Smederevskoj Palanci bavi 16.645 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Smederevskoj Palanci, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 86,88%, dok je udeo žena mnogo manji (13,12%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su žene u većini i ima ih 63,40%.
