Opšti podaci o Novom Sadu
Grad Novi Sad administrativni je, kulturni, naučni, privredni i turistički centar, kao i najveći grad AP Vojvodine i centar Južnobačkog okruga. Obuhvata teritoriju od 702,7 kilometra kvadratna, pa je po veličini drugi grad u Srbiji. Prema popisu iz 2011. godine na toj teritoriji živi 341.625 stanovnika, najvećim delom, 78,8%, srpske nacionalnosti, a zatim mađarske – 3,9%. Pored srpskog jezika, u službenoj upotrebi su još i mađarski, slovački i rusinski jezik. To je multinacionalna, multikonfesionalna i multikulturalna sredina.
Obuhvata 16 naseljenih mesta, od čega su četiri gradska: opština Novi Sad, opština Petrovaradin, Sremska Kamenica i Futog, a 12 ih je seoskih ili prigradskih: Begeč, Budisava, Bukovac, Veternik, Kać, Kisač, Kovilj, Ledinci, Rumenka, Stari Ledinci, Stepanovićevo i Čenej. Nadmorska visina na kojoj se nalazi kreće se od 72 do 80 m, sa bačke strane, pa do 250 – 350m, sa sremske strane. Smešten je na granici Bačke i Srema, na obalama Dunava, u Panonskoj ravnici i na severnim obroncima Fruške Gore.
Istorija Novog Sada
Prema zvaničnim podacima grad Novi Sad osnovan je 1694. godine, dve godine nakon početka gradnje Petrovaradinske tvrđave. Ipak, arheološka nalazišta otkrivaju da je teritorija bila naseljena još 3.000 godina pre nove ere, u neolitu. Prvi put se kao naselje pominje za vreme Rimljana koji su na desnoj obali Dunava u I veku nove ere podigli prvu veću tvrđavu pod imenom Kuzum. Ovo utvrđenje su u IV veku porušili Huni, a ovim područjem su zatim vladali Ostrogoti, Gepidi, Vizantinci, Avari i Franci, da bi je sredinom VI veka naselii Sloveni.
Kada 1526. godine Turci osvajaju Bačku njome vladaju vek i po, a zatim ih proteruje austrougarska vojska i Srbi dobijaju određene privilegije koje im daje car Leopold I. Tada i počinje naseljavanje pod vođstvom Arsenija III Čarnojevića. Prvobitno se mesto zvalo Racka varoš, pa Petrovaradinski šanac. U sastavu Habzburške vojne granice naselje je bilo od 1702. godine, a sedište Bačkog vladike i glavno mesto bačkog dela podunavske vojne granice postaje 1708.
Godine 1748. dobija današnji naziv i status slobodnog kraljevskog grada. Tada su u njemu živeli Srbi, Nemci, Jevreji, Mađari, Jermeni, Bugari, Cincari i Grci. Dok je bio pod austrougarskom vlašću, na granici sa turskom carevinom, sredinom XIX veka, Novi Sad je bio značajno privredno sedište, kulturni, nacionalni i politički centar svih Srba, pa su ga u to vreme mnogi nazivali “Srpskom Atinom”. Godine 1864. u njega je preseljena Matica srpska, a tri godine ranije osnovano je Srpsko narodno pozorište.
Po završetku Prvog svetskog rata, Austrougarska monarhija se raspada, a 25. novembra 1918. godine Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena Banata, Bačke i Baranje, zvanično proglašava otcepljenje ovih regiona od Ugarske i njihovo pripajanje Srbiji. Kada je 1. decembra 1918. godine proglašeno Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca, Novi Sad je u tu novonastalu državu ušao kao sastavni deo Kraljevine Srbije.
U Drugom svetskom ratu, Nezavisnoj Državi Hrvatskoj pripojen je Srem sa Petrovaradinom, dok su Novi Sad, kao i cela Bačka, bili anektirani od strane Hortijeve Mađarske. Novosadska racija koja se odigrala od 21. do 23. januara 1942. godine, jedan je od poznatijih masovnih zločina, u kojem su mađarski fašisti ubili i pod dunavski led bacili 1.246 Novosađana – Jevreja, Srba, Mađara, Rusa i Rusina. Nakon Drugog svetskog rata, Novi Sad postaje glavni grad AP Vojvodine.
Znamenite ličnosti koje su rođene i živele u Novom Sadu: Albert Ajnštajn, Mileva Marić Ajnštajn, Miroslav Antić, Isidor Bajić, Janika Balaž, Jovan Grčić Milenko, Svetozar Miletić, Miša Dimitrijević, Jakov Ignjatović, Josip Jelačić, Jovan Jovanović Zmaj, Slobodan Jovanović, Laza Kostić, Monika Seleš, Vasa Stajić, Aleksandar Tišma…
Novi Sad se nalazi na severu Srbije, u središnjem delu AP Vojvodine, na koordinatama 45°20′ severno i 19°51′ istočno, a okružuju ga opštine Vrbas, Temerin, Žabalj, Sremski Karlovci, Irig, Beočin, Bački Petrovac, Titel i Inđija. Grad raspolaže izuzetno povoljnim geografskim položajem i leži na važnim i značajnim saobraćajnicama. Kroz Novi Sad prolaze saobraćajni Koridor X, kao i Koridor VII, odnosno Dunavski koridor, koji preko Dunava zemlje zapadne Evrope povezuje sa Crnim morem.
Kada je o klimi reč, Grad ima sva četiri godišnja doba, te ona prelazi iz umereno kontinentalne u kontinentalnu. Hladan vetar košava duva u jesen i zimu kada može da stvori nanose i smetove snega tokom vejavica i mećava. 10,9°C iznosi prosečna temperatura vazduha u gradu, srednja januarska temperatura je –1°C, dok je 21,6°C u julu. Prosečno godišnje padne 578mm padavina, a 122 dana je sa padavinama.
Poljoprivredom se u Novom Sadu bavi 10.653 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Novom Sadu, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 83,60%, dok je udeo žena mnogo manji (16,40%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su muškarci u manjini, i ima ih 39,31%.
U gradu Novom Sadu, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 4.761 gazdinstvo koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 2.663), a zatim soju – 2.128 gazdinstava. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode pšenicu i krupnik – 1.301 i lucerku (278).
Najveći broj gazdinstava su porodična (98,51%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 238 gazdinstava uz useve gaji i stoku, njih 586 se bavi kombinovano ratarstvom, svinjama i živinom, međutim najviše je onih koji proizvode isključivo žitarice (1.943).
