Opšti podaci o Bačkoj Palanci
Opština Bačka Palanka smeštena je na jugozapadu Bačke i pomalo u Sremu, u AP Vojvodini, u Južnobačkom okrugu. Zauzima površinu od 579 kilometara kvadratnih, od čega je 81,7% obradivo zemljište, a 4,8% su šume. Prosečna nadmorska visina u Opštini je 80m. Sastoji se od 14 naselja, pa pored Bačke Palanke obuhvata i Čelarevo, Pivnice, Obrovac, Mladenovo, Tovariševo, Gajdobru, Silbaš, Despotovo, Novu Gajdobru, Parage, Neštin, Karađorđevo i Vizić.
Nalazi se na obali Dunava, a tu su i park prirode Tikvara, rezervat Karađorđevo, Fruška gora i kanal Dunav-Tisa-Dunav. Graniči se sa opštinama Bač, Odžaci, Vrbas, Bački Petrovac, Beočin, Sremska Mitrovica i Šid, ali i sa Hrvatskom. U Opštini, prema popisu iz 2011. godine živi 55.528 stanovnika, koji su najvećim delom srpske nacionalnosti (78,9%), a zatim slede Slovaci (9,1%) i Mađari (2,4%).
Opšti podaci o poljoprivredi
Poljoprivreda čini značajan potencijal za razvoj opštine Bačka Palanka. Veliki broj oranica je pod kukuruzom, šećernom repom ili pšenicom, mada je u poslednje vreme površina na kojoj se seje ta kultura sve manja. Tu su i farme koje se bave gajenjem svinja, ovaca, koza, živine i goveda. Uz to, duga je i tradicija gajenja voća, povrća i vinove loze u tom kraju. Opština Bačka Palanka ima najveće površine pod paradajzom u Srbiji, a uzgoj pasulja najveći je u Vojvodini. Vinogradarstvom se poljoprivrednici uglavnom bave u Neštinu i Viziću, bostan je pretežno zastupljen u Silbašu, a Despotovo je kraj u kojem se gaji paprika.
Istorija Bačke Palanke
Još od praistorije naseljena je oblast koju danas zauzima opština Bačka Palanka, prema arheološkim nalazima od doba mlađeg mezolita. Postoje i nalazišta koja svedoče o životu iz doba Rimljana, ali jedno od najvrednijih je „Keltski opidium“, jedno od najočuvanijih utvrđenja iz I veka. Na području Čelareva postoje ostaci ranog srednovekovnog naselja i nekropola (VIII – X vek). Ugari i Srbi podižu naselja u XI veku, a naziv Palanka pominje se 1593. godine.
Krajem XVI veka, dolaze Turci, koji teritoriju napuštaju nakon Karlovačkog mira – 1699. godine. Potom se tu ponovo doseljavaju Srbi, a zatim Nemci, Slovaci i Mađari. U XVIII veku, u tadašnjoj Palanci, razvija se privreda, a naročito proizvodnja cigle, prerada duvana, proizvodnja svile i prerada kudelje, da bi u XIX veku Palančani počeli da se bave i preradom drveta, a u mestu tada radi i parni mlin. Tri naselja postoje na tom prostoru do 1916. godine: Stara, Nova i Nemačka Palanka. Barokni dvorac i park porodice Dunđerski iz XIX veka spadaju u najznačajnije spomenike kulture tog kraja.
S obzirom na to da su sredstva informisanja u Opštini bila veoma razvijena tokom XX veka, može se „zaviriti“ u život „običnog“ čoveka. Pa je tako, jedan od stanovnika mesta bio zgrožen ljubljenjem omladine u parku, gde je on posle posla dolazio da se odmori. Zato je pisao vlastima da postave redara, kako „ne bi morao da gleda tu pokvarenost kod današnje omladine“. Drugi se pak ljutio što pozorišni režiseri dozvoljavaju glumcima da se preterano puderišu, a to mu je mnogo smetalo dok je gledao predstave. Naime, kada su se glumci ljubili ili grlili na bini, taj puder im je padao po odelu i ostavljao bele fleke. Tada bi on padao u iskušenje, kako sam kaže: „…naročito kad ljubavnici šapuću na mesečini, da se nekako privučem i očetkam ljubavnika“. Kako bi se rešio taj problem, on predlaže „da ljubavnik ima na sebi odelo u grao boji“.
Jedna od legendi vezuje se za rušenje hotela „Dunav“, najvećeg ugostiteljskog objekta u Bačkoj Palanci i okolini (imao je baštu, veliki broj soba, nekoliko sala, kuglanu i teren za tenis.). Neki kazuju da su se dva brata, koja su se odlučila za kupovinu tog hotela, zaljubila u istu devojku Anu iz okoline Bača. Ona se poigravala sa simpatijama braće, što je dovelo do velike svađe između njih dvojice. Na kraju su porušili ceo hotel i delili ga među sobom ciglu po ciglu. Još jedna zanimljiva priča je o Crnom Maksimu, pravom Robinu Hudu tog kraja. Mnoge priče pripovedaju kako je bio popularan u narodu jer je u južnoj Bačkoj napadao i uz pomoć lukavstava pljačkao spahije i velike bogataše, a zatim novac davao sirotinji. Opština Bačka Palanka iznedrila je i veliki broj sportista, a naročito rukometaša.
Teritorija Opštine je izdužena u pravcu sever-jug i nepravilnog je oblika. Nalazi se na 45°15′ severno i 19°23′ istočno i njena dužina iznosi 40, a najveća širina je 28 km. Najveći značaj u saobraćajnom smislu imaju da automobilska putna pravca, jedan koji povezuje Bačku Palanku sa srednjom i severnom Bačkom, preko Vrbasa, Bačke Topole i Subotice i drugi koji vodi prema Baču i Somboru, od Novog Sada preko Bačke Palanke.
U reljefu Opštine izdvajaju se sledeće morfološke celine: aluvijalna ravan pored Dunava na oko 80m nadmorske visine, aluvijalna terasa koju je reka nataložila, zatim lesna terasa koja je deo bačke lesne terase, lesna zaravan koja je deo fruškogorske lesne zaravni, a u južnom delu Opštine, u ataru Vizića, nalaze se i ogranci Fruške gore. Klima u Opštini je umereno kontinentalna, a s ozirom na to da je ovo ravnica otvorena u svim pravcima, ovde se smenjuju klimatski uticaji sa svih strana.
Poljoprivredom se u Bačkoj Palanci bavi 10.090 ljudi, a muškarci prednjače kada je reč o ukupnom broju.
Kada je reč o nosiocima gazdinstava u Bačkoj Palanci, muškarci su ponovo u prednosti i učestvuju sa 81%, dok je udeo žena mnogo manji (19%).
Kada je reč o članovima poljoprivrednih domaćinstava, tu su muškarci u manjini i ima ih 40,07%.
U opštini Bačka Palanka, prema zvaničnim podacima iz popisa poljoprivrede koji je Republički zavod za statistiku sproveo 2012. godine, 5.140 gazdinstava koristi poljoprivredno zemljište. U najvećem broju imaju oranice i bašte, odnosno najčešće gaje kukuruz za zrno (njih 3.372), a zatim soju – 2.721 gazdinstvo. Prema broju slede poljoprivredna domaćinstva koja proizvode detelinu – 509.
Najveći broj gazdinstava su porodična (99,3%), a ostalo su pravna lica.
Ukupno 258 gazdinstava bavi se različitim kombinacijama useva i stoke, njih 684 bavi se kombinovano ratarstvom, svinjama i živinom, a najviše je onih koji su specijalizovani isključivo za žitarice (2.495).
